Thực hiện Kế hoạch số 41/KH-VPTT ngày 07/03/2023 của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về việc tham mưu chỉ đạo công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2023 và Kế hoạch số 103/KH-VPTT ngày 23/05/2023 của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về việc tổ chức hội nghị giao ban công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm 2023 một số tỉnh, thành phố miền Trung; chiều ngày 22/06/2023, tại thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức hội nghị giao ban công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm 2023 các tỉnh, thành phố Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi. Mục đích hội nghị, nhằm đánh giá thực trạng tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng, công tác quán triệt, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kết quả phát hiện, bắt giữ, xử lý, ưu điểm, tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong 6 tháng đầu năm 2023 và kiến nghị, đề xuất của 9 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung; tham mưu, đề xuất Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong 6 tháng cuối năm 2023.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 tỉnh đồng chủ trì hội nghị - Ảnh Thu Hằng.
Đồng chí Lê Thanh Hải, Ủy viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và đồng chí Phan Quý Phương, Phó Chủ tich Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 tỉnh đồng chủ trì hội nghị. Mở đầu hội nghị, đồng chí Phan Quý Phương, Phó Chủ tich Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 tỉnh phát biểu chào mừng và tặng hoa chúc mừng hội nghị. Đồng chí Trịnh Mạnh Cường, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia báo cáo tình hình, kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm 2023 một số tỉnh, thành phố khu vực miền Trung. Sau khi đại diện Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh, thành phố, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Cục An ninh kinh tế phát biểu tham luận, đồng chí Lê Thanh Hải, Ủy viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia kết luận hội nghị.
Cũng tại hội nghị, Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã công bố, tổ chức trao thư khen, bằng khen, tặng hoa chúc mừng các tập thể, cá nhân được khen thưởng: Thư khen của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đối với Công an thành phố Đà Nẵng về thành tích đấu tranh, triệt phá thành công đường dây buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ 39.900 bao thuốc lá và đối với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị về thành tích đấu tranh, triệt phá thành công đường dây mua bán, vận chuyển trái phép 200.000 viên ma túy tổng hợp; Bằng khen của Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đối với 24 tập thể, 48 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022; Bằng khen đột xuất của Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đối với 01 tập thể, 03 cá nhân thuộc Ban Chỉ đạo 389 thành phố Đà Nẵng và đối với 02 tập thể, 04 cá nhân thuộc Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Quảng Trị.
Thư khen của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang - Ảnh Thu Hằng.
Nhìn chung, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm 2023 trên địa bàn 9 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung diễn biến không phức tạp, không xảy ra đột biến lớn, không phát sinh các điểm nóng, các vụ việc phức tạp, nổi cộm. Tuy nhiên, hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm, buôn lậu, vận chuyển trái phép các loại hàng hóa diễn ra ở hầu hết các thời điểm, không theo quy luật và có chiều hướng gia tăng trên tuyến biên giới đất liền, trên biển các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị. Hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ hàng hóa nguồn gốc nước ngoài nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm; kinh doanh không niêm yết giá; gian lận về thuế, vi phạm về giá diễn ra ở hầu hết các tuyến biên giới, cửa khẩu và địa bàn nội địa trọng điểm 9 tỉnh, thành phố Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Hoạt động lợi dụng môi trường thương mại điện tử, ứng dụng bán hàng trực tuyến, các trang mạng xã hội để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra ở hầu hết các khu vực thành thị và có xu hướng ngày càng tăng ở khu vực nông thôn.
Về nhóm hàng hóa vi phạm chủ yếu là ma túy, pháo nổ, vật liệu nổ, thuốc lá điếu ngoại, lâm sản, động vật hoang dã, sản phẩm từ động vật hoang dã, khoáng sản, xăng dầu, thuốc lá, thuốc lá điện tử, hàng điện tử, điện lạnh, vải, các sản phẩm thời trang, quần áo, giày dép, đồ chơi trẻ em, đường cát, rượu, bia, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm, thực phẩm chức năng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vật tư y tế, vật tư nông nghiệp, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi, nông sản, thực phẩm đông lạnh, trâu, bò, lợn, gia cầm, sản phẩm gia súc, gia cầm, điện thoại di động, máy móc, thiết bị các loại, linh kiện máy móc, linh kiện điện tử, phụ tùng ô tô, xe máy, hàng hóa có xuất xứ nước ngoài đã qua sử dụng, hàng gia dụng, hàng tiêu dùng các loại…
Về hành vi vi phạm nổi lên là kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ các loại hàng cấm, hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp; vi phạm các quy định về thủ tục pháp lý trong hoạt động kinh doanh, điều kiện kinh doanh đối với các ngành hàng kinh doanh có điều kiện; gian lận thuế, trốn thuế, nợ thuế, mua bán trái phép hóa đơn; kinh doanh vi phạm các quy định về giá, không niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ, niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ không đúng quy định; khai thác, vận chuyển trái phép khoáng sản; vi phạm các quy định về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; lợi dụng môi trường thương mại điện tử, ứng dụng bán hàng trực tuyến, các trang mạng xã hội, bưu điện, chuyển phát nhanh, xe bưu chính... để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại và hàng giả...
Về phương thức, thủ đoạn nổi lên: Trên tuyến biên giới đất liền các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, đối tượng thường lợi dụng địa hình hiểm trở, mối quan hệ hai bên biên giới để mua bán, vận chuyển ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại, lâm sản, động vật hoang dã… qua biên giới; lợi dụng hoạt động xuất nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, quá cảnh hàng hóa, hoạt động xuất nhập cảnh người, phương tiện để buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa. Trên tuyến biên giới biển các tỉnh, thành phố Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, lợi dụng chính sách thông thoáng về thông quan hàng hóa, đối tượng khai báo gian dối về số lượng, giá trị, chủng loại, xuất xứ hàng hóa… để mua bán, vận chuyển hàng cấm, gian lận thương mại, trốn thuế, xuất lậu, nhập lậu hàng hóa có điều kiện, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ… Trên vùng biển các tỉnh, thành phố Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, đối tượng lợi dụng thời tiết trên biển phức tạp, vùng biển rộng, thông qua hoạt động khai thác hải sản, hoạt động vận chuyển hàng hóa hợp pháp… để mua bán, vận chuyển ma túy, vật liệu nổ, thuốc lá điếu, động vật hoang dã, buôn lậu, vận chuyển trái phép xăng, dầu, quặng, khoáng sản, hàng điện tử, điện lạnh, thực phẩm, hàng đông lạnh, hàng hóa xuất xứ nước ngoài đã qua sử dụng…. Tại địa bàn nội địa, đối tượng thông qua hoạt động khuyến mại, quảng cáo, giới thiệu sản phẩm hàng hóa trên môi trường thương mại điện tử, ứng dụng bán hàng trực tuyến, các trang mạng xã hội để buôn bán, tiêu thụ hàng giả, kém chất lượng, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ... đối với hàng điện tử, điện lạnh, quần áo, giày dép, rượu, bia, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thực phẩm bẩn, hàng gia dụng, hàng tiêu dùng thiết yếu… Đối tượng lợi dụng hiểu biết hạn chế của một bộ phận người tiêu dùng để buôn bán các loại hàng tiêu dùng thiết yếu không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, kém chất lượng; gian lận về đo lường, chất lượng sản phẩm hàng hóa; gia công, pha trộn, nhái, dán bao bì, nhãn mác của các thương hiệu nổi tiếng; trà trộn một phần hàng giả với hàng thật đưa đi tiêu thụ tại vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, công điện, chuyên đề, kế hoạch, quy định, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia; chỉ đạo các ngành, lực lượng, đơn vị, địa phương các cấp quản lý chặt địa bàn, thanh tra, kiểm tra, kiểm soát định kỳ, đột xuất trên tuyến, địa bàn, mặt hàng trọng điểm; tăng cường tuyên truyền, kịp thời, kiểm tra, xử lý nghiêm các thông tin đường dây nóng, báo chí phản ánh về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại địa bàn; điều phối các lực lượng phối hợp phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Các địa phương đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 10.850 vụ vi phạm (tăng 03% so với cùng kỳ năm 2022). Cụ thể: Xử lý vi phạm hành chính 9.909 vụ (tăng 4,5% so với cùng kỳ), trong đó, buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu 2.134 vụ (giảm 32% so với cùng kỳ), gian lận thương mại, gian lận thuế 8.431 vụ (tăng 15% so với cùng kỳ), hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ 285 vụ (tăng 139% so với cùng kỳ); khởi tố vụ án hình sự 941 vụ (giảm 08% so với cùng kỳ), 1.139 đối tượng (giảm 18% so với cùng kỳ); thu nộp ngân sách nhà nước 362,821 tỷ đồng (giảm 23% so với cùng kỳ).
Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2023, các địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như công tác đấu tranh, xử lý buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn chậm, nhiều vụ việc không phát hiện đối tượng chủ mưu, cầm đầu, kết quả thực hiện một số chuyên đề còn hạn chế. Một số đơn vị chưa nắm chắc tình hình, chưa ngăn chặn, xử lý dứt điểm các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; công tác phối hợp, trao đổi, cung cấp, chia sẻ thông tin, chưa đồng bộ, chưa nhịp nhàng, chưa kịp thời, hiệu quả; tiếp nhận, xác minh, xử lý tin báo về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua đường dây nóng còn hạn chế; chưa làm tốt công tác chính trị tư tưởng, ý thức, trách nhiệm của một số cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ chưa cao, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ còn hạn chế; việc chấp hành chế độ báo cáo định kỳ, chuyên đề còn chậm, báo cáo tin nhanh hàng ngày chưa thường xuyên, kịp thời. Nguyên nhân là do một số địa phương, đơn vị chưa thật sự chú trọng kiểm tra, giám sát tổ chức, cá nhân thực thi nhiệm vụ; chưa quan tâm, chỉ đạo phối hợp nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; còn giao khoán công tác thông tin, tuyên truyền cho cơ quan thường trực và cơ quan báo chí, truyền thông thực hiện.
Dự báo trong 6 tháng cuối năm 2023, dưới sự điều hành linh hoạt, hiệu quả của Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và các tỉnh, thành phố, tình hình kinh tế trong nước, trên địa bàn các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung tiếp tục đà phục hồi và phát triển. Hoạt động sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ, giá cả thị trường hàng hóa... tiếp tục giữ được ổn định. Hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến, địa bàn trọng điểm một số tỉnh, thành phố khu vực miền Trung sẽ có chiều hướng diễn biến phức tạp hơn, nhất là dịp cuối năm 2023.
Để chủ động nắm, kiểm soát tình hình, kịp thời tổ chức đấu tranh, ngăn chặn, xử lý hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong 6 tháng cuối năm 2023, hội nghị đã thống nhất, các địa phương cần tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm sau:
(1) Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;
(2) Nghiêm túc đánh giá những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, những giải pháp khắc phục, nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong thời gian tới;
(3) Tập trung nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, những vấn đề nổi lên, nhận diện các phương thức, thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa, sản xuất, kinh doanh hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm trong thời gian tới; đề ra các giải pháp đấu tranh, ngăn chặn, xử lý phù hợp, hiệu quả; xây dựng kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong, sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn - 2024;
(4) Tiếp nhận tin báo về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua đường dây nóng bằng các hình thức 24/24 giờ; chủ động phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức xác minh, xử lý bảo đảm bí mật, kịp thời, hiệu quả các thông tin qua đường dây nóng;
(5) Tiếp tục trao đổi, chia sẻ, trao đổi thông tin về tình hình, phương thức, thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chủ động phối hợp các lực lượng, địa phương có giải pháp đấu tranh, ngăn chặn, bắt giữ, xử lý hành vi vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;
(6) Tiếp tục rà soát, tổng hợp kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật trong lĩnh vực chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn chồng chéo, chưa đồng bộ, thống nhất;
(7) Chấp hành nghiêm chế độ báo cáo, thông tin, tuyên truyền về tình hình, kết quả, gương người tốt, việc tốt trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; uyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, phương thức, thủ đoạn của đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả để các tổ chức, cá nhân hiểu, không tham gia, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; phát động phong trào quần chúng Nhân dân phát hiện, cung cấp thông tin, tố giác hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;
(8) Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, kỷ cương, kỷ luật công vụ, có biện pháp xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có dấu hiệu bảo kê, bao che, tiếp tay cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; động viên, nêu gương, đề xuất khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích; xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có biểu hiện bao che, tiếp tay, bảo kê cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; quán triệt quan điểm không có “vùng cấm” trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn.