Lập Đội Thủ tục hàng hóa chuyển phát nhanh- bưu chính là giải pháp giải quyết phát sinh loại hình thủ tục hải quan đối với hàng hóa chuyển phát nhanh đăng ký nhập khẩu.So với các các tỉnh biên giới phía Bắc, dưới góc độ thương mại quốc tế, Lạng Sơn được biết đến với vai trò là cầu nối giữa Trung Quốc và các nước ASEAN. Đồng thời, Lạng Sơn là một mắt xích trong chuỗi hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) Lạng Sơn- Hà Nội - Hải Phòng (Việt Nam), kết nối với vùng tam giác kinh tế trọng điểm của quốc gia đó là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.
Xuất phát từ nhu cầu của hoạt động thương mại quốc tế nói chung, các nước đang phát triển nói riêng trong đó có Việt Nam, để vận chuyển hàng hóa phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng,… thì doanh nghiệp và người dân có quyền lựa chọn các dịch vụ sao cho tiện ích, thuận lợi nhất.
Một trong những loại hình dịch vụ vận chuyển hàng hóa hiện nay (kể cả trong nước và quốc tế) được lựa chọn đó là dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế. Thực tiễn cho thấy, những năm gần đây loại hình dịch vụ này ngày càng có vai trò quan trọng trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát toàn cầu khiến cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thông thường đối với một số mặt hàng có nhiều chủng loại và được đóng gói nhỏ lẻ,…gặp nhiều khó khăn.
Thời gian vừa qua tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã phát sinh loại hình thủ tục hải quan đối với hàng hóa chuyển phát nhanh đăng ký nhập khẩu. Theo báo cáo của Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn được biết, chỉ tính riêng từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 5/2021, tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã phát sinh loại hình hàng hóa chuyển phát nhanh với tốc độ gia tăng lớn, tổng số tờ khai lên tới 3.520 bộ. Riêng trong ngày 22/5/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã làm thủ tục hải quan cho 1.927 bộ tờ khai cho hàng hóa thuộc loại hình chuyển phát nhanh.
Theo Tạp chí điện tử Hải quan online dẫn nguồn tin từ Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn cho biết, hàng hóa nhập khẩu theo loại hình chuyển cửa khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh thường nhiều mục hàng (khoảng 6.000 đến 10.000 mục), bảng kê hàng hóa miêu tả rất chung chung và không chính xác về hàng hóa thực tế đóng gói như mã sản phẩm, mã thùng, tên người nhận trên các gói sản phẩm.
Với đặc điểm hàng hóa của loại hình này thường nhỏ lẻ, nhiều chủng loại, thời gian thông quan nhanh chóng, dẫn đến quá trình làm thủ tục thông quan cho hàng hóa có nhiều điểm khác biệt đối với quy trình xuất nhập khẩu hàng hóa thông thường. Mặt khác, do đặc thù của hàng hóa thuộc loại hình dịch vụ này nên các tờ khai hải quan đối với loại hình chuyển phát nhanh chủ yếu là luồng Vàng, luồng Đỏ.
Theo thống kê của Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị được biết, trong tổng số các tờ khai thuộc loại hình chuyển phát nhanh, tỷ lệ phân luồng Vàng chiếm tới trên 71%, luồng Đỏ chiếm 28,4%.
Như vậy, áp lực về thời gian thông quan cho hàng hóa là rất lớn. Mặt khác, hàng hóa nhập khẩu thuộc loại hình chuyển phát nhanh, bưu điện tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao về buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Để đảm bảo cho hàng hóa thuộc loại hình trên được thông quan đúng quy định pháp luật, đồng thời để thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, một trong những giải pháp đó là Tổng cục Hải quan đã quyết định thành lập Đội Thủ tục hàng hóa chuyển phát nhanh- bưu chính.
Theo đó, ngày 22/9/2021 Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định 2440/QĐ-TCHQ về việc tổ chức lại đội thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị trực thuộc Cục Hải quan Lạng Sơn, trong đó quyết định thành lập Đội Thủ tục hàng hóa chuyển phát nhanh - bưu chính thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn.
Về lâu dài, để ngăn chặn việc lợi dụng hoạt động nhập khẩu hàng hóa thông qua loại hình này để thực hiện các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đòi hỏi các cơ quan chức năng sớm tham mưu sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật liên quan theo hướng có quy định cụ thể về trách nhiệm của các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh; quy định về bổ sung thông tin đối với người khai hải quan trên tờ khai hải quan.
Bên cạnh đó cần ứng dụng công nghệ thông tin, chia sẻ thông tin trong quản lý, kiểm tra, xác minh đối với thông tin người khai hải quan thuộc loại hình trên nhằm quản lý chặt chẽ việc lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại.
Mặt khác, cần kịp thời bổ sung các quy định của pháp luật đối với hoạt động giao dịch thương mại điện tử liên quan cá nhân theo quy định của pháp luật không phải khai số chứng minh thư nhân dân hoặc giấy tờ khác trên tờ khai hải quan trong trường hợp người đó mua hàng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử. nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các công chức hải quan trong khi thực thi công vụ.
Bổ sung các tiêu chí quản lý trên hệ thống thông tin hải quan đối với người nhận hàng hàng hóa thuộc loại hình này trên tờ khai hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công chức nghiệp vụ rà soát tờ khai hải quan để kịp thời phát hiện các hành vi có dấu hiệu buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực này.
Đoàn Ngọc Toàn
