Các mặt hàng gia vị của Việt Nam đang chiếm nhiều thị phần xuất khẩu vào các nước khu vực Trung Đông.Theo báo cáo của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), thời gian gần đây, các doanh nghiệp là thành viên của VPA đã kinh doanh, xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang Trung Đông gồm tiêu, quế, hồi, hạt điều. Tuy nhiên, các công ty này cho biết các giao dịch có dấu hiệu gian lận thương mại từ cùng một người mua và cùng một ngân hàng tại Trung Đông. Theo các điều khoản thanh toán được quy định trong hợp đồng, tất cả các lô hàng được thanh toán theo điều khoản thanh toán nhờ thu (D/P). Có nghĩa là bộ chứng từ gốc sẽ được ngân hàng của Bên bán chuyển đến ngân hàng của Bên mua, sau đó Bên mua sẽ thanh toán cho ngân hàng của Bên mua. Sau khi ngân hàng Bên mua nhận đủ số tiền sẽ đồng thời chuyển tiền sang ngân hàng Bên bán. Khi đó, ngân hàng của Bên mua mới được phép giao bộ chứng từ gốc cho Bên mua để nhận hàng. Tuy nhiên, nếu ngân hàng của Người mua chưa chuyển tiền cho ngân hàng của Người bán thì Người mua sẽ không thể lấy bộ chứng từ gốc để lấy hàng tại cảng. Như vậy, các giao dịch nêu trên có dấu hiệu gian lận xảy ra tại ngân hàng nơi công ty Việt Nam gửi bộ chứng từ D/P.
Về phía Bộ Công Thương, ngay sau khi nhận được thông báo của các đơn vị trên, Bộ Công Thương đã giao Vụ Thị trường châu Á – châu Phi có Công hàm gửi Đại sứ quán liên quan và đề nghị Đại sứ quán thông báo với các Cơ quan có thẩm quyền liên quan xem xét và xử lý vụ việc. Bộ Công Thương đã cuộc họp khẩn gồm có Đại sứ quán của bên liên quan, đại diện của các đơn vị: Ngân hàng Trung ương Việt Nam, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, Cục Xuất nhập khẩu và các doanh nghiệp là chủ các lô hàng xuất khẩu sang Trung Đông. Bộ Công Thương đã chỉ đạo Thương vụ Việt Nam tại khu vực Trung Đông sớm xử lý vụ việc nêu trên.
Để bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho các doanh nghiệp, Bộ Công Thương khuyến cáo các doanh nghiệp về các giao dịch chứng từ hóa đơn thanh toán...tại các thị trường có rủi ro cao như khu vực Trung Đông: Hình thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay là các doanh nghiệp nước ngoài khi ký hợp đồng mua bán với các công ty Việt Nam thường yêu cầu điều khoản thanh toán TT hoặc phát hành séc cho bên bán cầm cố. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam khi giao dịch với các doanh nghiệp nước ngoài cần phải thận trọng và đàm phán kỹ điều khoản thanh toán để đảm bảo an toàn nhất. Các phương thức thanh toán như mở LC, hoặc đại diện doanh nghiệp sang tận nơi giao chứng từ và nhận tiền.
Đặng Thu Hằng
